Neslişah

Neslişah 770 428 Filizofi

Hanedan zamanında doğmuş Hanedan’a mensup son kişi Neslişah Sultan’ın çalkantılı yaşamını anlatan kitabı elimden bir an olsun bırakamadım. Osmanlı Padişahı ve yakınlarının yurtdışına çıkartılışını bir de Hanedan üyeleri penceresinden görmek çarpıcıydı. Murat Bardakçı fazla yorum katmadan, objektif bir bakışla yazmış kitabı.

Osmanlı Hanedanı üyelerinin, Cumhuriyet’e tehdit oluşturması ihtimali göz önünde bulundurularak apar topar Türkiye’den gönderilmesi ile başlıyor hikaye. Kahramanımız Neslişah Sultan o sırada üç yaşındaymış. Neslişah Sultan’ın anne tarafından dedesi Vahdettin, baba tarafından dedesi de son Halife Abdülmecit. Avrupa’ya sığınan aile için ilk günler unutulur gibi değil. Hiçbir ülkenin buyur etmediği Hanedan üyeleri, Avrupa ülkelerden birine sığıntı gibi girmeye çalışmış, eski bağlantılarına haber salmışlar. Parasız pulsuz ve vatansız günler…

Osmanlı Hanedanı’na mensup oldukları için sürgün edilenlerin sayısı oldukça fazlaymış. Hanedan mensuplarından parklarda yatmak zorunda kalanlar, ücra köylerde yaşayanlar olmuş. Hiçbir gelirleri olmadığı için büyük yokluklar yaşamışlar. Halife olarak İslam dünyasında önemli bir mevkisi olduğu için bir süre sonra Abdülmecit’e yardımlar gelmeye başlamış da aile biraz toparlanabilmiş.

Mustafa Kemal’in, zamanında Vahdettin’in kızı Sabiha Sultan’a talip olması kitaptaki ilginç konulardan biri. İnsan düşünmeden edemiyor eğer bu evlilik olsaydı neler olurdu, Türk tarihi nasıl şekillenirdi? Kitapta, Sabiha Sultan’ın daha önceden Enver Paşa ile evlenen Naciye Sultan’ın durumunu göz önünde bulundurarak bu evliliği istemediği belirtiliyor.

Mustafa Kemal’in Anadolu’ya geçişinde Vahdettin’in rolü ya da Kurtuluş Mücadelesi’nde en başta destek verip vermediği tartışılır durur. Kitapta bu konuya değinilmiyor ama Mustafa Kemal’in evlilik talebinin geri çevrilmesini takip eden yıllarda Sabiha Sultan’la evlenen Ömer Faruk Efendi’nin hikayesine yer verilmiş. Çok iyi bir askeri eğitim almış olan, Almanya’da ve Prusya’da çeşitli cephelerde görev yapan Ömer Faruk Efendi, Kurtuluş Mücadelesi başladığında bu mücadelede yer alması gerektiğine inanarak Anadolu’ya geçmeye kararı veriyor. Binbir güçlükle Anadolu’ya geçip Mustafa Kemal’den görevi konusunda haber beklerken Mustafa Kemal’den İstanbul’a dönmesini bildiren bir telgraf alıyor. Belli ki Milli Mücadele’de Hanedan’a yakın herhangi birinin bulunması istenmiyor. Ömer Faruk Efendi hayalkırıklığı içinde İstanbul’a dönüyor.

Cumhuriyet sonrası dönemde Avrupa’da büyüyen Neslişah Sultan, Fransa’da zor şartlarda da olsa iyi bir eğitim alıyor. Yabancı dil öğreniyor, sanatla ilgileniyor. Ailenin maddi sıkıntıları bitmek bilmiyor,  Hanedana mensup kızlarla evlenerek bu durumun kazandıracağı itibarın peşinde olan zengin ailelerin çevrelerini sardığını görüyoruz. Taliplerle geri çevrilmiyor, kılzar birer birer evlendiriliyorlar. Bu evlilikler beklenildiği gibi ailenin refah düzeyine fayda sağlıyor. Sadece Neslişah değil, birçok Sultan farklı ülkelerin önde gelen prensleri ile evlendiriliyor.

Neslişah kendinden 20 yaş büyük Mısır Prensi ile evleniyor. Mısır’da inişli çıkışlı politik dönemlere şahit oluyor Neslişah Sultan, hatta eşi ile beraber rejimi tehdit ettikleri şüphesi ile yargılanıyorlar ve en sonunda Mısır’dan da ayrılmak zorunda kalıyorlar. Türkiye’ye bu gelişmelerden çok sonra Hanedan üyeleri ile ilgili yasak kaldırılınca dönüyor Neslişah Sultan.

Resimlerde görüldüğü gibi son derece güzel ve asil Neslişah Sultan 91 yaşında ölümüyle adına altın bastırılmış ve Hanedan defterine kaydedilmiş olan son Sultan da göçmüş oluyor. Uzun ve hasret dolu yaşantısının 40 yılını sürgünde geçirmiş Neslişah Sultan’ın hikayesini özetlemek bile zor. Film gibi gerçekten…

    Web sitemizde çoğunlukla 3. taraf hizmetlerinden gelen çerezler kullanılmaktadır.